مذاکراتی که دیروز میان نمایندگان ایران و آمریکا در کشور تحت اشغال آمریکا برگزار شد تاثیرات مهمی در عرصه بین‏المللی برجا خواهد گذاشت که در اینجا به اختصار به آنها می‏پردازیم. اگر چه نفس انجام چنین مذاکراتی موجب ایجاد مشاجرات و شکافهایی در درون جناح‏های سیاسی دو کشور شد اما تاثیرگذاری این مذاکرات را باید بیشتر در عرصه بین‏المللی جستجو کنیم. کشیده شدن ایران به چنین مذاکراتی حاصل فضاسازی آمریکا در محیط بین‏المللی بود بگونه‏ای که ایران توانایی گریز از چنین مذاکراتی را نداشت. درست به همان دلیلی که ایران بسختی می‏توانست از مذاکره با آمریکا در اشغال افغانستان و متعاقب آن اشغال عراق خودداری کند. با این حال پس از چندین نوبت جاخالی دادن وزیر خارجه ایران از ملاقات با همتای آمریکایی‏اش ادامه این روند بصلاح دانسته نشد و اجلاس دیروز در دستور کار قرار گرفت.

اما ایران در شرایطی به دیدار آمریکا رفت که خصومت میان دو کشور نقطه اوج خود را پشت سر گذاشته بود و تردیدها درباره نحوه مدیریت آمریکا بر بحران‏های بین‏المللی در افکار عمومی داخل آمریکا و در میان سیاستمداران بلوک‏های مختلف قدرت بالا گرفته بود. آمریکا اگر چه با نمایش مذاکره با ایران بدنبال بهبود وجهه جهانی خود بود اما باید گفت مهمترین نتیجه چنین مذاکره‏ای به خاک سپرده شدن «نفرت از ایران» بعنوان یک راهبرد بین‏المللی خواهد بود. آمریکا پس از یک مغازله چهار ساعته با دشمن دیرین خود صلاحیت اخلاقی خود را برای رهبری جبهه جهانی ضد ایرانی از دست داده است و دیگر قادر نخواهد بود دشمنی شدید با ایران و ترس از این کشور را برای افکار عمومی توجیه کند. چطور می‏توان نگران بمباران هسته‏ای توسط کشوری بود که می‏توان با او حرف زد؟ از این نظر تاثیر مذاکره ایران و آمریکا مشابه ماجرای آزادسازی ملوانان انگلیسی از سوی ایران بود که یک شوک مثبت به جناح اروپایی جبهه ضد ایرانی وارد کرد بگونه‏ای که هیچ‏گاه از این شوک نتوانستند خارج شوند. انگلیس پس از اینکه نمک‏گیر ابراز لطف ایران شد بطور کلی به لاک خود فرو رفت و دیگر نتوانست نقش رهبری مبارزه خشن با ایران در عرصه بین‏المللی را ادامه دهد. اکنون نیز انتظار می‏رود آمریکا بعنوان تنها بازیگری که فی‏نفسه بر نفرت از ایران تاکید داشت بسرعت مشروعیت بین‏المللی‏اش را در این زمینه از دست بدهد. اگر چه روند تجدید روابط با آمریکا تازه در آغاز راه است اما از هم‏اکنون نشانه‏هایی از فروپاشی این «اجماع بین‏المللی» بر ضد ایران به چشم می‏خورد:

1- الگوی قیمت نفت برای سالهای گذشته کاملا روشن بود. هنگامی که تنش‏ها میان ایران و آمریکا بالا می‏گرفت قیمت نفت نیز بعنوان نشانگر تنش بالا می‏رفت، اکنون اوضاع برعکس است. همزمان با کاهش تنش قیمت نفت که مدتها در شرایط آرامش بسر می‏برد بسمت رکوردها بالا می‏رود. بهانه‏های همیشگی که گویا بیشتر برای پنهان کردن اصل مساله بکار می‏روند این است که اعتصاب در نیجریه و پایان مهلت شورای امنیت به ایران باعث افزایش قیمت نفت شده است. اما حقیقت مساله این است که آمریکا در ماه‏های گذشته برای افزایش فشار بر ایران، اعراب را وادار کرده بود با اضافه تولید قیمت را کاهش دهند تا اعتمادبنفس ایران کاهش یابد. اکنون اعراب که نظاره‏گر کاهش نفوذ منطقه‏ای خود و نزدیکی ایران و آمریکا هستند دیگر لزومی نمی‏بینند ازین رهبر شکست خورده تبعیت بکنند. اکنون آنها با کاهش تولید عصبانیت خود را از آمریکا آشکار کرده‏اند.

2- اتحادیه اروپا پس از امضای قرارداد واردات گاز از ایران در مقابل آمریکا ایستاد و با توصیه سولانا به آمریکا جهت انجام مذاکره رودررو با ایران تلاش کرد تابوی دشمنی ایران و آمریکا را بشکند و خود را از زیر بار همراهی با آمریکا در این ماموریت دشوار رهایی بخشد. اکنون اروپا با خرسندی و در سکوت نظاره‏گر فروپاشی مبارزه با ایران است.

3- محمد البرادعی نیز هنگامی که بالاخره پیشنهادهای مکررش برای وارد شدن آمریکا به گفتگو با ایران در شرف انجام بود بار سنگین خود را زمین گذاشت و اعلام کرد بهتر است سطح کنونی غنی‏سازی در ایران برسمیت شناخته شود. او هر چقدر هم که وابسته به آمریکا باشد از تلاش چند ساله برای خطر اول نشان دادن ایران که امری دشوار بود خسته شده و اکنون احساس آرامش بیشتری خواهد کرد.

در عرصه داخلی دو کشور اگر چه جبهه اصولگرا در ایران قادر است به دشمنی ذاتی خود با طاغوت بین‏المللی به رهبری آمریکا ادامه دهد اما در آمریکا جکهوری‏خواهان قادر به ادامه چنین روندی نخواهند بود. چرا که دشمنی آنها با ایران بر مبنای خطر احتمالی ایران برای امنیت آمریکا استوار شده است و چنین ذهنیتی با انجام مذاکرات دوجانبه بطور کامل فروخواهد ریخت. البته این بمعنای پایان اقدامات خصمانه آمریکا و غرب بر علیه ایران نخواهد بود بلکه تنها نشانه تضعیف مشروعیت بین‏المللی این اقدامات خواهد بود.